Herstel en Beeckestijn als museum
Beeckestijn werd gerestaureerd en kreeg in 1969 een museale functie. Tot de sluiting in 2006 organiseerde Museum Beeckestijn tentoonstellingen en andere culturele en recreatieve activiteiten.
Beeckestijn herrijst
In 1953 verwierf de gemeente Velsen het voorste deel van de tuinen met de gebouwen. Het achterste deel was op dat moment verpacht en kon tien jaar later worden gekocht. Het aanvankelijke doel van de aankoop was sloop van de opstallen en ontwikkeling van woningen en een ziekenhuis. Uiteindelijk werd Beeckestijn gered. Het Rijk droeg 90% bij in de restauratiekosten onder voorwaarde dat het een culturele bestemming zou krijgen.
Beeckestijn tijdens restauratie in 1966. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
De gebouwen werden gerestaureerd en de 18e eeuwse hoofdstructuur van de tuinen werd hersteld. De monumentale toegangspoort met de speelhuisjes, die door Willem François in de 19e eeuw was afgebroken, werd gereconstrueerd.
De muur, de speelhuisjes en de hoofdingang van Beeckestijn langs de Heereweg, aan het einde van de 18e eeuw. Detail uit een penseeltekening door Johann Goll van Frankenstein. Foto: Noord-Hollands Archief.
De gereconstrueerde hoofdingang met de muur en speelhuisjes in 2018. Foto: Vrienden van Beeckestijn.
Museum Beeckestijn
Na een restauratieperiode van tien jaar opende Museum Beeckestijn in 1969 haar deuren. Het hoofdgebouw kreeg een museale invulling met stijlkamers en toonde als één van de hoogtepunten de befaamde collectie waaiers van Felix Tal.
Waaier uit de collectie van Felix Tal. De collectie is in 2010 overgedragen aan het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG).
Een van de stijlkamers, ca. 1985. Foto’s: P. Korpershoek, Noord-Hollands Archief.
Museum Beeckestijn maakte tentoonstellingen en catalogi, die inzicht gaven in de geschiedenis, kunst en cultuur van Kennemerland. Daarnaast werden, vanuit de opdracht Beeckestijn commerciëler te beheren, culturele en recreatieve activiteiten georganiseerd, zoals de Kerstbazaar en de Beeckestijn-picknick. Zeer tot de verbeelding spraken de Tableaux vivants, waardoor men zich even op visite waande bij de familie Boreel in de 18e eeuw. In het filmpje Herinneringen aan Beeckestijn wordt getoond hoe bezoekers kennis konden maken met het leven van de familie Boreel. Aan scholen werden Living History en leskisten aangeboden.
Tableau vivant, 1997. Foto: Noord-Hollands Archief.
Verder terug naar Michael
Midden jaren ‘90 kon het Museum, mede door de inzet van de Vriendenstichting, een subsidie verwerven van de Europese Commissie voor verder herstel van de tuinen. Zie ook de publicatie van Siebe Rolle ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Vriendenstichting en het artikel 25 jaar Vrienden van Beeckestijn: Vooruitkijkend terugblikken in de Jubileumuitgave van de Nieuwsbrief door Andries Vonk. Hiermee erkende Europa het belang van Beeckestijn voor de tuingeschiedenis. Ook bij de restauratie van 1996 tot 2001 was de periode van Jacob Boreel en Georg Michael richtinggevend. Zie ook de Kaart van Michael. Het was de bedoeling om op termijn ook verdwenen tuinonderdelen als de kluizenaarshut en de colonnade te reconstrueren.
Reconstructie van de bloemwaaier, nadat middels archeologisch onderzoek het bewijs was gevonden voor een eerdere aanleg. Voorjaar 1997.
Foto’s: P. Korpershoek, Noord-Hollands Archief.
Einde van een tijdperk
Vanwege noodzakelijke bezuinigingen nam het gemeentebestuur van Velsen in 2000 de beslissing Beeckestijn af te stoten. Na jaren van protesten sloot het Museum in 2006 de deuren. De acties leidden er wel toe dat de Vrienden van Beeckestijn mee mochten denken bij het formuleren van ‘Uitgangspunten en (rand)voorwaarden voor een duurzaam beheer van Beeckestijn’. Toen Beeckestijn werd overgedragen aan de nieuwe eigenaren, Vereniging Hendrick de Keyser en Vereniging Natuurmonumenten, werden deze uitgangspunten basis voor het nieuwe beleid. Beide instellingen beogen behoud en herstel van cultuur- en natuurwaarden en ontsluiting van Beeckestijn èn zijn geschiedenis voor het publiek.
Versterkingsplan Natuurmonumenten
Vereniging Natuurmonumenten heeft in 2014 het ‘Versterkingsplan Park Beeckestijn’ opgesteld. Op basis hiervan wordt systematisch gewerkt aan het verder versterken en onderhouden van de tuinen en het reconstrueren van de verdwenen tuinonderdelen. In het versterkingsplan is de kaart van Michael richtinggevend, maar sommige aanpassingen uit andere tijden blijven zichtbaar en geven de tuinen een historische gelaagdheid.
Geraadpleegde bronnen: nrs. 3, 4, 5, 13 en 14.