Ooit verbleven rijke dames en heren uit Amsterdam gedurende de zomer op buitenplaats Beeckestijn. Het paleisje met zijn bijzondere tuinen werd op een haar na gespaard, omdat de toenmalige eigenaar het Noordzeekanaal verplaatst wist te krijgen. Nu kan iedereen genieten van de bijzondere planten die er groeien. Van bijvoorbeeld de Velser Kers, het Haarlems Klokkenspel en van de grote oude bomen in het natuurlijke gedeelte. Daar leven nu zelfs boommarters!

Martin Leewens was vroeger schoolmeester. Dat komt goed uit als hij ons rondleidt door de tuinen van Beeckestijn. Martin weet alles. “Kijk, hier onder de bomen staan stinzenplanten te bloeien. Wilde boshyacint, vingerhelmbloem en die witte daar dat is een hele bijzondere!” Ik moet op de knieën om het bloempje te bekijken. Het is de eerste in zijn soort die open gaat, alle andere staan nog in knop. “Dat is het Haarlems Klokkenspel!”

Eindelijk zie ik dan zelf hoe dit illustere plantje er uit ziet. Het is één van de zeldzamere bolgewassen die vroeger vooral op landgoederen voorkwamen en die nu stinzenplanten worden genoemd, naar het Friese woord voor versterkte stenen hoeve: stins. Andere soorten zijn onder andere lelietjes der dalen, sneeuwklokje en lenteklokje.

Symmetrisch

De tuinen die dicht tegen het witte huis aanliggen, zijn geometrisch van vorm. “Dit is de Franse tuinstijl die in de 17e en 18e eeuw populair was. Strakke heggetjes met bijzondere planten en bomen daartussen.” Binnen is op een oude ontwerptekening goed te zien hoe strak en symmetrisch de tuinen zijn opgebouwd.

Er zijn ook moestuinen met daaromheen een slangenmuur. “Deze slingerende muur dient als beschutting voor fruitbomen, die staan in de holtes uit de wind. Omdat de muur warmte van de zon vasthoudt, rijpt het fruit beter. Ook tijdens minder warme zomers.”

“Iedereen is welkom!”

Halverwege het landgoed neemt Eveline Blok het van Martin over. Eveline is boswachter van Natuurmonumenten, dat de tuinen en het park beheert. Het gebouw zelf is van Vereniging Hendrick de Keyser. “Zo strak als de Franse tuinen zijn, zo natuurlijk is het achterste deel. Hier stroomt de Velserbeek, er staan stokoude beuken en wilde planten groeien overal.”

Dit is de Engelse landschapsstijl die juist de natuur tot haar recht wil laten komen. “Het bijzondere van Beeckestijn is dat hier natuur samengaat met 400 jaar cultuur. Iedereen is welkom, zelfs je hond mag mee.” Straks mogen er weer excursies gehouden worden en als je geluk hebt, neemt Martin je mee met zijn liefhebbende kennis en verhalen.

Dit artikel verscheen eerder op NH Nieuws.